2025 yılı, "belirsizliğin yeni normal olduğu" ve merkez bankalarının senkronize hareket etmeyi bıraktığı bir yıl olarak kayıtlara geçti. İşte yılın finansal özetini oluşturan o kritik başlıklar:
ABD Hükümetinin En Uzun Kapanması (Ekim - Kasım 2025)
2025’in son çeyreği, ABD kongresindeki bütçe krizinin tarihin en uzun hükümet kapanmasına (43 Gün) dönüşmesiyle sarsıldı. 1 Ekim’de başlayan kriz, Kasım ortasına kadar çözülemedi.
Veri Karartması: Tarım Dışı İstihdam ve Q3 GSYH gibi kritik veriler zamanında açıklanamadı. Fed, Kasım toplantısına "verisiz" girmek zorunda kaldı.
Yıl Sonu Rallisi İptal: Kapanma tam alışveriş sezonu öncesine denk geldiği için perakende hisselerinde beklenen "Noel Rallisi" (Christmas Rally) başlamadan bitti.
Güven Erozyonu: Kredi derecelendirme kuruluşları ABD'nin not görünümünü negatife çekerken, Dolar Endeksi (DXY) güvenli liman algısını kısa süreliğine kaybetti.
Analist Notu: Piyasa en çok "belirsizliği" sevmez. Yatırımcılar 2025'i kapatırken portföylerini riskli varlıklardan (hisse) çıkarıp nakite dönmeyi tercih etti.
Çip Savaşlarında "Demir Perde": ABD – Çin Ayrışması
Teknoloji, ticaret savaşlarının en sıcak cephesi olmaya devam etti. ABD, Çin'e yönelik AI donanımı ve çip ihracat kısıtlamalarını 2025'te daha da sıkılaştırdı.
Etki: Teknoloji tedarik zinciri keskin bir şekilde ikiye bölündü.
Piyasa Tepkisi: Nvidia ve AMD gibi devler kısa vadeli ciro kaybı endişesiyle baskılandı; ancak üretim üslerini çeşitlendiren şirketler pozitif ayrıştı.
Analist Notu: Bu durum sadece bir ticaret savaşı değil, geleceğin "dijital egemenlik" mücadelesidir. 2025, 'Tech-Cold War' (Teknoloji Soğuk Savaşı) teriminin literatüre girdiği yıl oldu.
ECB ile Faiz İndirim Döngüsü: Euro'da "Güvercin" Baskı
Euro Bölgesi'nde enflasyonun hedefe yaklaşmasıyla Avrupa Merkez Bankası (ECB), Fed'den daha erken ve agresif bir indirim döngüsü başlattı.
Etki: Faiz makasının açılmasıyla Euro, Dolar karşısında değer kaybetti.
Piyasa Tepkisi: Avrupa tahvil faizleri geriledi, ancak zayıf Euro ihracatçı şirketlere (DAX endeksi gibi) kısmi destek sağladı.
Analist Notu: ECB'nin bu hamlesi "enflasyonu yendik" zaferinden ziyade, "resesyondan kaçmalıyız" korkusunun bir sonucuydu.
Nvidia Bilançosu: Bütün Piyasayı Sallayan "Tek Beklenti"
Yıl ortasında açıklanan Nvidia bilançosu, küresel risk iştahının tek belirleyicisi haline geldi.
Etki: Şirketin veri merkezi gelir projeksiyonları, AI devriminin hız kesip kesmediğine dair en net sinyal olarak algılandı.
Piyasa Tepkisi: Bilanço sonrası teknoloji hisselerinde yaşanan sert hareketler, endekslerin genel yönünü belirledi.
Analist Notu: 2025'te piyasa, AI harcamalarının "kârlılığa dönüşüp dönüşmediğini" sorgulamaya başladı. Nvidia bilançosu bu sorgulamanın turnusol kağıdı oldu.
Orta Doğu ve Petrol: Jeopolitik Risk Primi
Orta Doğu’daki tansiyonun düşmemesi, petrol fiyatlarında kalıcı bir "korku primi" oluşturdu.
Etki: Arz güvenliği endişeleri Brent petrolü yukarıda tutarken, enerji maliyetleri enflasyonla mücadeleyi zorlaştırdı.
Piyasa Tepkisi: Enerji hisseleri (Exxon, Chevron vb.) endeks üzerinde tutucu etki yaparken, havayolu ve ulaştırma sektörleri baskılandı.
Analist Notu: Fiyatların daha da patlamasını engelleyen tek faktör, Çin'in zayıf talebiydi. Jeopolitik risk olmasa petrol çok daha düşük seviyeleri görebilirdi.
Mag-7 Düzeltmesi: "Muhteşem Yedili"de Kâr Realizasyonu
Yılın ortasında yatırımcılar, aşırı değerlenen teknoloji devlerinden (Magnificent 7) çıkarak daha ucuz kalmış sektörlere yöneldi.
Etki: Nasdaq öncülüğünde sert bir düzeltme yaşandı.
Piyasa Tepkisi: "AI rallisi bitti mi?" korkusu yayıldı ancak para piyasadan çıkmak yerine sektör değiştirdi (Sektörel Rotasyon).
Analist Notu: Bu sağlıklı bir düzeltmeydi. Piyasa derinliğinin artması ve rallinin genele yayılması için Mag-7 hakimiyetinin kırılması gerekiyordu.
BoJ Şoku: Carry Trade'in Çöküşü
Japonya Merkez Bankası'nın (BoJ) faiz artırarak "negatif faiz" dönemini tamamen kapatması, küresel likiditeyi sarstı.
Etki: Dünyanın en ucuz fonlama kaynağı olan Yen'in değerlenmesi, trilyon dolarlık "Carry Trade" pozisyonlarının kapanmasına yol açtı.
Piyasa Tepkisi: USDJPY paritesinde çöküş, küresel borsalarda ani satış dalgası (Flash Crash benzeri) yarattı.
Analist Notu: 2025'in en büyük "Siyah Kuğu"su buydu. Japon ev hanımlarının ve global fonların parayı evine (Japonya'ya) çağırması, global likiditeyi kuruttu.
Altın $4,200: Güvenli Limanlara Kaçış
Altın, hem merkez bankalarının alımları hem de jeopolitik risklerle $4,200/ons seviyesini görerek tarihi rekor kırdı.
Etki: "Fiat" (kağıt) paralara olan güvenin sorgulanması, fiziksel altına talebi patlattı.
Piyasa Tepkisi: Dolar endeksi güçlü kalsa dahi altının yükselişi, klasik "Dolar ters korelasyonu"nun bozulduğunu gösterdi.
Analist Notu: $4.200 hedefi oldukça agresif olsa da, bu yükseliş "Korku"dan çok "Sisteme Güvensizlik" fiyatlamasıydı.
Avrupa'da "Stagflasyon" Korkusu
Euro Bölgesi'nde büyüme verilerinin (PMI) sürekli daralma bölgesinde gelmesi, kıta için zor bir yılı işaret etti.
Etki: Almanya'nın sanayi üretimindeki düşüş, tüm Avrupa'yı aşağı çekti.
Piyasa Tepkisi: Euro varlıklarından kaçış ve ABD varlıklarına yönelim devam etti.
Analist Notu: Avrupa'nın enerji maliyetleri ve rekabetçilik kaybı (özellikle Çinli EV'ler karşısında) yapısal bir krize dönüştü.
EUDR ve Emtia Krizi: Regülasyon Şoku
AB’nin Ormansızlaşma Yönetmeliği (EUDR), kahve ve kakao gibi tarım emtialarında vadeli piyasaları bozdu.
Etki: Uyumlu olmayan ürünlerin AB'ye giremeyecek olması, vadeler arası fiyat farklarını (spread) açtı. Mart 2026 vadeleri "cezalı" hale geldi.
Piyasa Tepkisi: Kahve ve kakaoda sert fiyat hareketleri ve tedarik zinciri krizleri yaşandı.
Analist Notu: Bu madde çok teknik ama çok kritik. Regülasyonların finansal piyasalarda "yapısal bozulma" (dislocation) yaratabileceğinin en net kanıtı oldu.
