“Aynı hedef, farklı patikalar: Merkez bankalarının ayrıştığı bir yıl.”
2025, büyük merkez bankalarının ortak enflasyon hedefi olmasına rağmen *çok farklı ekonomik koşullar* nedeniyle birbirinden ayrıştığı bir yıl oldu. Tarifelerin geri dönüşü, ABD’de hükümet kapanması, Avrupa’da durgunluk, Japonya’da ücret-enflasyon döngüsünün güçlenmesi gibi faktörler her bankayı farklı bir yönelimde tuttu.
1) FED – “En Geç Gevşeyen” (Yılın İlk Yarısı Sabit, Son Yarısı Üç İndirim)
* Yılın ilk üç çeyreğine 4,25–4,50 bandında tam bir bekle-gör duruşuyla girdi.
* Ekonomideki yavaşlama ve işsizlik artışı belirginleşince Eylül’de ilk, Ekim’de ikinci ve finali de Aralık’da indirim yaparak tamamladı → Yıl sonunda 3,50–3,75 aralığına geriledi.
* Enflasyon risklerinden çok işgücü piyasası riskleri belirleyici oldu.
* Bilanço küçültme Aralık itibarıyla durduruldu.
Son Pozisyon
→ *Yıla en şahin başlayan ama son çeyrekte en hızlı gevşeyen merkez bankası.
2) ECB – “Erken Gevşedi, Sonra Beklemeye Aldı”
* Ocak–Haziran arasında faizleri hızlı biçimde %3.15 → %2,15 düzeyine indirdi.
* Enflasyon hedefe yaklaşırken büyüme görünümü bozulduğu için gevşemede öne çıktı.
* Temmuz sonrası tam bir bekleme moduna geçti; yılın ikinci yarısında politika %2,15’de kaldı.
Son Pozisyon
→ *Avrupa durgunluğu nedeniyle erken gevşedi ama ikinci yarıda fren yaptı. 2026 yılı içinde faiz indirimi beklenmiyor ancak verilere bağlı olunmayı sürdürecekler
3) BoJ – “Yıllar Sonra Şahinleşen Tek Merkez Bankası”
* Ocak’ta 17 yılın en önemli sıkılaştırmasını yaptı: 0,25 → 0,50
* Ücret artışları + kalıcı enflasyon nedeniyle normalleşme döngüsü başladı.
* Yıl boyunca faizi sabit tuttu ancak Ekim’de iki üyenin 0,75 oyu yeni bir artış ihtimalini güçlendirdi.
* Döviz tarafında sözlü müdahale ve YCC’nin tamamen kalkmasıyla kur oynaklığı yüksek kaldı.
*Aralık toplantısında 25 baz puan artış ile yılın finalinde faiz oranını %0.75’e yükseltti.
Son Pozisyon
→ *2025’te faiz artıran tek büyük banka; 2026’da “tek şahin” olma adayı.
4) BoE – “Yavaş İndirim, Veriye Bağımlı Strateji”
* Büyüme zayıfladığı için Şubat’ta 4,75 → 4,50; Mayıs’ta 4,25; Ağustos’ta 4,00’e indi.
* Enflasyon hedefin üzerinde kaldığı için yılın geri kalanında %4,00’de sabit tuttu.
*Aralık toplantısında %3.75 ile yılı kapatarak toplamda 100 baz puan faiz indirdi.
* Komite oyları sürekli bölündü → Banka içi görüş ayrılığı yüksek.
Son Pozisyon
→ *Enflasyon görünümü 2026 yılı için de faiz indirmeye müsait gözükse de veriler ve zamanlama soru işareti.
5) SNB – “En Agresif Gevşeyen”
* Ocak–Haziran döneminde toplam 25 bp indirim yaparak faizi %0,00 seviyesine kadar çekti.
* Çok düşük/negatif enflasyon + güçlü frank = Erken ve hızlı gevşeme.
* Son çeyrekte faiz sabit; ancak deflasyon riski belirirse yeniden negatif alana inmeye açık mesajı verdi.
Son Pozisyon
→ *2025’in en erken ve en güçlü gevşeme döngüsünü yapan banka.*
2025 Genel Tablo: Kim Ne Yaptı?
|
Merkez Bankası |
Yıla Başlangıç |
Yıl Sonu |
2025'in Özeti |
|
FED |
%4.25 - 4.50 |
%3.50 - 3.75 |
En geç gevşeyen, yıl sonu 3 indirim |
|
ECB |
3.15% |
2.15% |
İlk yarı sert gevşedi, ikinci yarı bekledi |
|
BoJ |
0.25% |
0.75% |
Tek artıran banka, 2026’da yeniden artış sinyali |
|
BoE |
4.75% |
3.75% |
Kademeli ve temkinli gevşeme |
|
SNB |
0.50% |
0% |
En agresif gevşeyen banka |
